Kinse auch plat? Een Fries tussen de Limburgers

Standard

Door Lysbeth Jongbloed

Op 14 december vond op een prachtige locatie in Maastricht, de catacomben van het Regionaal Historisch Centrum Limburg, een congresdag plaats over ‘De dynamiek van het Limburgs’. Zes promovendi, één doctor en één masterstudent presenteerden op deze dag hun onderzoek naar de Limburgse dialecten dat in het kader van het Jaor van de Limburgse dialekte was georganiseerd. Ik mocht een presentatie geven over het gebruik van Limburgs en Fries op Twitter.

tweet-leonie-lotte-lysbeth

Continue reading

Oprukkend Nederlands teken van gezonde Friese hersenen: een formule voor talige beïnvloeding

Standard

Gastblog door Eric Hoekstra en Arjen Versloot

Het Fries leent al eeuwen van het Nederlands

Dat gesproken Fries veel interferenties uit het Nederlands bevat, zal genoegzaam bekendearnewald-eernewoude zijn. Minder bekend is dat dit proces al eeuwen aan de gang is. Een groot deel van wat nu als goed Fries beschouwd wordt, is het gevolg van Nederlandse invloeden in eerdere eeuwen. Voorbeelden zijn de woorden omke ‘oom’ en fleis ‘vlees’. In 17e -eeuws Fries was dit nog iem en flêsk, maar deze woorden werden verdrongen door de Nederlandse woorden oompje en vlees, die in licht aangepaste vorm werden overgenomen. Zijn zulke Nederlandse interferenties het gevolg van slordigheid bij de Friezen, zoals soms gedacht wordt?

Continue reading

Hân – hand, strân – strand: over de verwerving van Friese woorden die op het Nederlands lijken

Standard

Door Evelyn Bosma

Toen ik vijf was, besloten mijn ouders naar een dorp in Friesland te verhuizen. Ik herinner me nog de eerste dag op school. De juf was aan het voorlezen in het Fries en vertaalde de tekst voor mijn zus en mij naar het Nederlands. Daar hield ze al vrij snel mee op. We moesten maar gewoon Fries leren en hoe meer we die taal zouden horen, hoe makkelijker dat zou gaan. Bovendien zijn het Fries en het Nederlands zo nauw verwant dat we een groot deel van de Friese woorden gewoon konden raden. Dit blijkt ook uit onderzoek. Kinderen die een tweede taal leren, begrijpen woorden die overlap vertonen met hun eerste taal beter dan woorden die geen overlap vertonen. Heel logisch natuurlijk!

keep-calm-and-look-for-cognates_poes-han-amer-bern

Continue reading

De kâlde wrâld yn in wettersieder

Standard

Gastbloch troch Sigrid Kingma

Soenen der in soad minsken nei it heljen fan in masterbul tinke: wat ha ik no eins berikt? Ik bin Nearlandika mei in spesjalisaasje yn letterkunde, mar dêr keapje ik oant no ta neat foar. De minor neurolinguistyk hat my ek gjin wurk opsmiten. No wol ik net beweare dat wat ik leard ha folslein nutteleas is. It hat mear te krijen mei de tiid dy’t net sa geunstich is foar alfawittenskippen en foar kultuer yn it algemien. De bachelor Frysk die ik der foar de aardichheid by. Dat hat my oant no ta it measte brocht, mar likegoed gjin WO-funksje.

Continue reading

It tweetgedrach fan @lwd2018

Standard

Troch Lysbeth Jongbloed

Der is de ôfrûne dagen flink wat diskusjearre oer myn ûndersyk nei it tweetgedrach fan @lwd2018. Yn dizze bloch de wichtichste útkomsten.

Yn it bidbook ‘Iepen Mienskip’ wiene de Fryske taal en de mienskip twa trochslachjaande eleminten foar de sjuery om yn 2013 Ljouwert-Fryslân te selektearjen ta Europeeske Kulturele Haadstêd foar 2018. Yn it bidbook wurdt oanjûn dat de Kulturele Haadstêd ynsette sil op trijetaligens en dat de Fryske taal fan grutte wearde is foar de oanfraach.

Continue reading

Friese expertise naar Noord-Rusland

Standard

Gastblog door Tseard de Graaf

Namens het Mercator Onderzoekscentrum van de Fryske Akademy neem ik deel aan de voorbereiding van een internationale conferentie over de positie van minderheidstalen. In november vindt deze plaats in Moermansk (Noord-Rusland), mede in het kader van de Stedenband Groningen-Moermansk. Er wordt daarbij aandacht  geschonken aan het feit dat in de Russische Federatie niet alleen Russisch wordt gesproken: Van de bevolking is 77,71% Russisch, 3,72%.Tataars en 1,35% Oekraiens. Naast deze grootste etnische groepen zijn er nog meer dan 100 andere nationaliteiten, zoals Tsjetsjenen, Jakoeten, Boerjaten, Oezbeken en Duitsers, die vaak naast het Russisch ook hun eigen taal gebruiken.

taalfamilies Noord-Rusland

Continue reading

Netwerken op congressen

Standard

Door Lysbeth Jongbloed

Afgelopen week was ik één van de duizend sprekers op het ‘Sociolinguistic Symposium 21’ in Murcia (Spanje): een congres waar bijna alle hotshots en (beginnende) onderzoekers op het gebied van de sociolinguïstiek bijeenkomen. Naast het opdoen van inspiratie en het presenteren van je eigen onderzoek is het uitbreiden van je netwerk op zo’n congres ook belangrijk. Ik wil niet pretenderen dat ik een expert ben op het gebied van netwerken, maar wil graag een paar tips delen. Continue reading

Open Science en Open Access

Standard

Gastblog door Elly Albers

Foto Elly okt.15

Dit keer een blog van collega Elly Albers over Open Science en Open Access. Elly Albers is informatiespecialist bij Mercator Europees Kenniscentrum voor Meertaligheid en Taalleren / Fryske Akademy. Ze bezocht op 31 mei een lezingencyclus georganiseerd door Spui25, de Faculteit Geesteswetenschappen en de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam met als onderwerp “Open Science & Humanities, een vruchtbare combinatie”. In dit blog lees je een verslag van de verschillende lezingen.

Continue reading

De mythe van de Appelschaster Bosberg?

Standard

Door Dennis Worst

In Appelscha doet sinds jaar en dag een oud volksverhaal de ronde. Leden van de historische vereniging vertellen het nog steeds. De welbekende Bosberg in Appelscha, met 26,6 meter het hoogste punt op het Friese vaste land, zou zijn ontstaan doordat een oude eik is ondergestoven. Alleen de kruin van de boom bleef het natuurgeweld bespaard. De diverse stammen die nu uit de top van de Bosberg naar de hemel reiken zijn volgens het verhaal geen gewone bomen. Het is de kruin van de ondergestoven eik!

Afb. 1 - Bomen op bosberg

Afb. 1. De eikenstammen op de top van de Bosberg.

Continue reading